JAK DOBRAĆ ELEKTROZACZEP?

Elektrozaczepy to nieodłączny element systemów kontroli dostępu. Montuje się je w drzwiach, które ograniczają dostęp do wybranych pomieszczeń. Używa się ich w prostych instalacjach domofonowych jak i w złożonych instalacjach kontroli dostępu w biurowcach i szeroko rozumianych obiektach użyteczności publicznej.

Ze względu na zróżnicowane wymagania i przeznaczenie elektrozaczepów oraz duży wybór urządzeń tego typu na rynku, wybór odpowiedniego modelu o właściwych funkcjach staje się coraz trudniejszy. Poniżej proponujemy Państwu prosty przewodnik, który w kilku punktach pomoże Państwu odpowiedzieć na pytanie, na co należy zwrócić uwagę przy wyborze elektrozaczepu do Państwa potrzeb.

Krok 1: Przeznaczenie

Należy określić przeznaczenie elektrozaczepu.
Do obiektów, w których najważniejsze jest ograniczenie dostępu dla osób nieuprawnionych należy stosować elektrozaczepy normalne, które zostają odblokowane po podaniu napięcia. W takim przypadku awaria systemu kontroli dostępu lub zanik napięcia zasilania nie wpływa na bezpieczeństwo chronionego obiektu. W przypadku awarii dostęp do niego jest zablokowany (wejście do pomieszczenia wymaga np. użycia klucza mechanicznego). Do obiektów, w których najważniejsze jest bezpieczeństwo użytkowników, a zablokowane w czasie normalnej eksploatacji wejścia powinny zostać odblokowane w przypadku awarii, sytuacji zagrożenia lub po zaniku napięcia zasilania należy stosować elektrozaczepy rewersyjne lub zamki (zwory) elektromagnetyczne. Wejścia zabezpieczone takimi elementami zostaną automatycznie odblokowane po zaniku zasilania.

Krok 2: Urządzenie sterujące

Elektrozaczepy i zamki elektromagnetyczne mogą współpracować z różnego rodzaju urządzeniami kontroli dostępu. Urządzenia te mogą znacznie różnić się parametrami wyjść, które sterują pracą elektrozaczepów. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na parametry napięciowe i prądowe, jakie powinien spełnić elektrozaczep.
Standardowo elektrozaczepy produkowane są w wersjach do zasilania napięciem stałym (DC), napięciem zmiennym(AC) lub jednym i drugim (AC/DC). W przypadku zasilania napięciem stałym elektrozaczepy mogą pracować bezgłośnie, tzn. nie słychać charakerystycznego buczenia elektrozaczepu. W takim przypadku otwarcie wejścia powinien sygnalizować kontroler, można też zastosować elekrozaczep z czujnikiem, który umożliwi podłączenie np. diody sygnalizującej odblokowanie wejścia.
Należy zwrócić uwagę na wartość napięcia zasilającego. Bardzo często producenci elektrozaczepów podają przedział dopuszczalnych napięć, w takim przypadku napięcie wyjściowe kontrolera powinno zawierać się w tym przedziale.
Pobór prądu elektozaczepu nie powinien w żadnym wypadku przekroczyć maksymalnego, dopuszczalnego prądu, jakim można obciążyć wyjście kontrolera. Przekroczenie dopuszczalnej wartości może doprowadzić do uszkodzenia kontrolera.
Jeżeli kontrola dostępu korzysta z zasilania awaryjnego należy dobierać elektrozaczepy o możliwie niskim prądzie pracy. Takie elektrozaczepy zużywają mniej energii, co ma decydujący wpływ na długość działania kontrolera przy zasilaniu awaryjnym. W takim przypadku można też zastosować elektrozaczep z pamięcią. Należy jednak pamiętać, że w takim przypadku elektrozaczep powinien być sterowany bardzo krótkim impulsem napięcia.
W obu powyższych przypadkach należy więc skrócić do minimum czas działania elektrozaczepu (o ile kontroler pozwala na regulację tego czasu).

Krok 3: Rodzaj drzwi

Drzwi stalowe

W wypadku ciężkich skrzydeł drzwi metalowych lub drewnianych zwykłe elektrozaczepy ulegają szybkiemu zużyciu w wyniku znacznych przeciążeń działających na zapadkę elektrozaczepu przy zamykaniu i otwieraniu. Do takich drzwi należy zastosować elektrozaczepy wzmocnionej konstrukcji i większej wytrzymałości na nacisk. W przypadku drzwi zewnętrznych i furtek wskazane jest stosowanie elektrozaczwpów odpornych na wilgoć i kurz.

Drzwi z profili aluminiowych lub PCV

W drzwiach tego typu zwykle osadza się elektrozaczepy standardowe. Niektórzy producenci sprzedają profile z otworami na elektrozaczepy o 2 różnych szerokościach: 16,5 lub 21 mm. Do takich drzwi należy zastosować specjale elektozaczepy o odpowiedniej szerokości. Przykładem takich zaczepów może być seria mini, która cechuje się dodatkowymi usprawnieniami zapobiegającymi blokowaniu języka zamka między futryną a zapadką elektrozaczepu.

Drzwi drewniane

Przy drzwiach drewnianych można stosować dowolne elektrozaczepy jednak aby wzmocnić mocowanie w drewnianej ościeżnicy polecane jest stosowanie kątowników montażowych zamiast typowych płaskowników. W przypadku drzwi starych, niezbyt dobrze dopasowanych, jak również w drzwiach bardzo dokładnie spasowanych z futryną zalecane jest stosowanie elektrozaczpów z regulacją języka. W przypadku drzwi niedopasowanych regulacja pozwoli na zniwelowanie niedokładności, w drugim przypadku regulacja pomoże wyeliminować nacisk języka zamka na zapadkę elektrozaczepu,

Krok 4: Kierunek otwierania drzwi

Sposób określenia kierunku otwierania drzwi pokazuje poniższy rysunek.

Elektrozaczepy symetryczne (np. 31.1.00.B) można stosować w drzwiach otwierających się zarówno w prawo jak i w lewo. Są więc najlepszym rozwiązaniem w sytuacji,kiedy nie znamy kierunku otwierania drzwi.

Krok 5: Funkcje dodatkowe elektrozaczepu

Poza opisanymi wcześniej funkcjami wymaganymi przez rodzaj urządzenia sterującego i drzwi, elektrozaczepy mogą posiadać dodatkowe funkcje rozszerzające możliwości ich zastosowania:

• Mechaniczny wyłącznik – możliwość przełączenia elektrozaczepu w tryb trwałego otwarcia, co daje możliwość swobodnego przechodzenia przez drzwi. Po ponownym przełączeniu działa jak standardowy elektrozaczep.
• Regulacja języka – ta funkcja poprawia komfort montażu dzięki możliwości wysunięcia języka elektrozaczepu do 3 mm poza obudowę. Pomaga to dokładnie ustawić elektrozaczep względem języka klamki umieszczonego w skrzydle drzwi. Np.: 20.1.00.E, 31.1.00.B
• Pamięć– rozwiązanie utrzymujące tryb odblokowania po podaniu choćby bardzo krótkiego impulsu zasilającego. Układ dźwigni przechodzi w stan odblokowania do momentu faktycznego odchylenia skrzydła drzwi, a po tym fakcie przechodzi w stan zamknięcia. Np.: 23A.1.00.B, 4L2A.4.00.L
• Rewersyjne działanie – działanie przeciwne do typowych elektrozaczepów. Blokuje język gdy jest zasilany, pozwalając na otwieranie drzwi w stanie spoczynku. Stosowany na drogach ewakuacyjnych. Wymaga stałego zasilania. Np.: 34.1.00.F, 7R4.4.00.M
• Sygnalizacja otwarcia – czujniki przekazujące innym urządzeniom informację o prawidłowym domknięciu drzwi i zablokowaniu języka poprzez podanie napięcia na dodatkowych zaciskach obwodu sygnalizacyjnego. Np.: 4R6.4.00.L, 4L8.4.00.M
• Język antypaniczny – język o półkolistym przekroju stosowany do uchwytów antypanicznych, które montowane są na drzwiach ewakuacyjnych. Zapobiegają blokowaniu się elektrozaczepu. Sprzedawane z wandaloodpornymi obudowami nawierzchniowymi. Np.: 40.6.83.L, 44.6.82.M
• Odporność na wodę i zapylenie – nylonowe uszczelnienie obudowy i styków gwarantuje bezawaryjne działanie w miejscach wystawionych na bezpośrednie działanie deszczu i śniegu, w mocno zapylonych halach fabrycznych oraz środowiskach powodujących korozję. Stosowane np. na furtkach ogrodzeń. Np.: 7L0.4.00.L, 7R4.4.00.M
• Odporność na ogień – specjalna seria dodatkowo wzmocnionych elektrozaczepów do drzwi ognioodpornych. Wytrzymują 2 godziny w temperaturze ponad 1000oC. Np.: 24R0.4.00.L, 24L4.4.00.M
• Montaż nawierzchniowy – dodatkowe obudowy pozwalają montować elektrozaczepy na wierzchu ościeżnicy pozwalając im współpracować z urządzeniami ryglującymi umieszczonymi nawierzchniowo na skrzydle drzwi. Np.: 10.0.60.B, 20.0.71.E

Krok 6: Listwa mocująca elektrozaczep

Po wyborze właściwego elektrozaczepu należy też dobrać do konkretnej instalacji najbardziej odpowiedni kątownik lub płaskownik montażowy. Zwykle jego rozmiary wyznaczone są przez umieszczenie w drzwiach dodatkowych zamków ryglujących. Listwy różnią się między sobą długością i położeniem dodatkowego otworu na rygiel. Dobrać można także kolor listwy: biały, czarny, szary lub jasnobrązowy. Kiedy wymagana jest większa wytrzymałość na wilgoć i nacisk, można zastosować płaskownik ze stali nierdzewnej INOX.

Krok 7: Wybór marki elektrozaczepu

Wybierając elektrozaczep należy zwracać szczególną uwagę na następujące parametry:

• Trwałość elektrozaczepu. Określana jest przez liczbę bezawaryjnie wykonywanych cykli "otwarcia-zamknięcia".
• Pobór prądu. Cewki energooszczędne zużywają nawet dwukrotnie mniej energii niż typowe modele.
• Wytrzymałość na nacisk. Wyrażona w kilogramach lub Newtonach dopuszczalna siła nacisku na drzwi.
• Okres gwarancji udzielanej przez producenta.